it russykse haadstik: ferfryskingen fan abe de vries

It Russyske Haadstik: Ferfryskingen

Abe de Vries - Fers2 nû. 5.2, 27 jannewaris 2019

Tristia

fan Osip Mandelstam

In master bin ik yn de grutte keunst fan ’t ôfskied,

    ’t weirinnen foar de klachten yn ’e nacht,

as de oksen tiid as tarring kôgje yn it strie,

    de lêste oere foar de stedswacht slacht.

Ik ha bûgd foar ’t iere kraaien fan ’e hoanne

    oer in rêchsek fol mei spyt, doe’t eagen bang

en read fan ’t gûlen stoarren nei de moanne;

    fertriet fan froulju mong mei Muze’ sang.

Wa seit, dy’t heart dat paden skiede,

    wat lot sok ienlik fierder gean betsjutte mei,

of is it út meneuvels fan de hoannen te rieden,

    sa’t it kearsefjoer op ’e Akropolis seit?

Wêrom’t, as in oare takomst ús besibbet,

    mar oksen kôgje ûnfersteurber yn ’e stâl,

dy hoanne, de heraut fan ’t nije libben,

    opspat út syn wjokken op ’e stedswâl?

En ik rin heech mei ’t lûd fan ’t weeftou.

    De spoel dy’t snoarret, de núnder fan de klos.

Sjoch hoe’t Delia, bleatfoets geande frou,

    smyt har hier sa sêft as dûns fan swannen los.

O, op skriele boaiem reitsje wy yn slom

    en earm yndie oan wurden foar ferrukking.

Alles hat al west, en alles komt werom;

    swiet is inkeld mar it fielen fan werkenning.

Sa sil ’t wêze: ’n tinne, waaksen foarm,

    in iikhoarnfacht allyk, leit útspraat op in skaal

foar in faam dy’t, eangjend foar in stoarm,

    bûcht en freget nei de ein fan it ferhaal.

Mar de Erebus te tantsjen, ús sil ’t neat jaan.

    Froulju hawwe waaks, manlju bline hate.

Kriich sil grif oer ús syn tekens dwaan;

    sy mei’ stjerre wylst se mei de goaden prate.

Abe de Vries - Fers2 nû. 5.3, 10 febrewaris 2019

it russykse haadstik: ferfryskingen fan abe de vries

Suze nane fan Cape Cod

fan Joseph Brodsky

I

De eastlike punt fan it Ryk dûkt yn ’e nacht;

sikaden falle boppe in leech gersfjild stil;

op klassike frontons hâlde ferskiere ynskripsjes de wacht,

wylst it tsjuster it sicht op in lêste krúsbyld benimt

en op de hast lege flesse op tafel.

Ut de lege strjitte syn plysje-auto in refrein

fan Ray Charles’ keyboard tinkelet derhinne as rein.

Krûpend nei in frij strân út it fiere wiet wei

fan ’e oseaan, dolt in krab yn sân en sierskom

en sliept. In ûnbidige klok oan in stiennen toer

rattelet syn skjirre. It gesicht swit sines mei.

De strjitlampen komme fan benaudens om;

regelmjittich ljochtspul,

wite boesgroenknoopkes, iepene oant de mul.

’t Is ferstikkend. It each heint de blink fan in stopljocht

op syn gong de keamer troch nei de drank

yn de nachtkast. Tel falt it hert fuort, mar de doffe bonk

begjint wer, en it bloed, pylgerjend nei fiere oarden,

komt wer op in krusing. It liif, in rjocht

oprôle rûtekaart, lûkt mei in wynbrau nei it Noarden.

Nuver – mar sa is ’t gien - om te tinken oan oerlibjen.

Stof slacht del op meubels, en lingte bûcht in auto

de hoeke om, Euklides of net. En it ferdjippe

tjuster makket goed it missen fan minsken, stimmen

en sa mear, feroaret se troch tûke krêft, ik leau

yn deserteurs net, dy’t oeral foar weirinne,

mar wol yn guon, dy’t no út sicht rekke binne.

’t Is ferstikkend. En fan tsjûke blêden it raspjend lûd

is op himsels al genôch en set dy yn ’t swit.

Wat yn ’t tsjuster in lytse stip liket dêr

kin mar ien ding wêze – in stjer. Boppe it ûnkrûd

op it ferlitten basketballfjild hat in trekfûgel krekt

syn fragile aai lein, yn fan ’e stielene hoep it oplape net.

Der is in rook fan mint no, en fan mignonette.

Abe de Vries - Fers2 nû. 5.4, 24 febrewaris 2019

it russykse haadstik: ferfryskingen fan abe de vries

Suze nane fan Cape Cod

fan Joseph Brodsky

II

As in despoatyske Sjeik, dy’t faaks inkeld ûntrou

oan syn seraglio en al syn lusten allyk

wêze kin as er himsels in nije harem jout,

mei ferskaat, en sûnder tal, bin ik wiksele fan Ryk.

In stap diktearre troch it ûngeriif

fan skerpe brânlucht, droegen op winen

út alle fjouwer hoeken (bid stil as bedoeïnen!)

en, út de kraai syn foardielich stânpunt wei, út fiif.

As in slangebeswarder, as de rottefanger besteld,

ûntkaam ik fluitspyljend oan de griene jannisaren,

fielden myn kloaten fan har twasidige bile de kjeld,

itselde ast wetter ynrinst. En doe, mei de pine

fan it sâlte seewiet as oerfloed yn ’e mûle,

reizge ik oer de line

en sylde skieppewolken yn. Under my bochten

serpentinerivieren, stofdiken, gielestientsjestrjitten,

en oeral yn dy lyts lykjende krochten,

foarinoar oer, mei macht en misbaar,

optúchd foar in plaat yn in boek dat hast út is,

oefenen legers op har eigendunk en hybris,

en alle stêden waarden swart as kaviaar.

En doe woeks it tsjuster tsjûker. Elk ljocht út,

in turbine droane, in kop die ritmysk sear,

as in krab luts romte him werom, tiid syn snút

naam it foaroanplak, en, in westlike stream,

like nei hûs te gean, ferlitten fan alle ljocht,

oanklaaid mei de tarre dêr’t de nacht om sjocht.

Ik foel yn sliep. Doe’t ik wekker waard foar de dei,

wie fêster it magnetysk noarden syn deadlike grip.

Ik oanskôge nije himels, ik seach in nije ierde.

Dy’t tebrutsen wie, net ûngewoan foar platte dingen.

Mear fan Abe de Vries

Atsee Nee, de boarnen binne net ienriedich oer / Hoe’t it teneate gong en wa’t net woe
Foar Rink, no’t er in stien krije sil Trêdzje skulpebrekkend fierder nei it easten/ oer de âld spoardyk, de ûngediene achterkant
Omkearing fan fabels Dit binn’ de dagen net fan ’e doarpen yn ’e omkriten./ Fierder as it stoart wankt, op ’e hast bouripe blabze,
Minder minsken foar mear literatuer Demokratisearring en Fryske literatuer, 1960-1975
De spikerbrits fan Tsjirkje: De spikerbrits fan Tsjirkje: Jan Wybenga en de Twadde Wraldoarloch Nacht. It hotelkeamersrút oan de Wittekindstrasse lit it stasjon fan Delmenhorst sjen yn it skynsel fan strjitlampen, neonreklames en bondels autoljochten. In pear huzen fierder ferriedt it ôfbletterjende pears
Wachtsje op de lêste debutant? Untjouwingen yn it útjaan fan Frysktalige poëzij, 2005-2016
Wolkom yn Fryslan! Noch leit de oprôle fûst fan ’e buorren/ driigjend tsjin harren sûnder hûs en hiem.
De gek mei Prokrustes: Literatuer en identiteit yn de 19e ieu Vooraanstaande Friesche schrijvers zijn haast alle uit het midden van het (boeren = plattelands-)volk voortgekomen…
Unsichtberheid troch utsluting Dat Joke Corporaal har dissertaasje út 2009 oer Anne Wadman yn it Nederlânsk publisearre, liket in opmerklik feit …
Fan Europeeske oriïntaasje nei streekkultuer? Het rode tasje van Salverda fan Goffe Jensma is it sa njonkelytsen hast klassyk te neamen essay oer de konstruksje fan Fryske identiteiten…
1 2 3 4 5 6 7 8 9