image Fers2

Koart ferhaal

Talea Jansma - Fers2 nû. 4.13, 9 septimber 2018

’t Stikky koraal

Heel lang leden waar d’r ’s ’n maisy, Hildegard.

Doe’t se tien jaar waar sturven hur hait en mim deur ’n ongefal met de auto.

Hildegard kwam bij pake en bep te weunen. Sij hadden ’n huus achter de dúnnen, flak bij see.

Pake en bep pasten heel goed op hur kostber besit, se gâven hur alle liefde, die’t se hadden.

Se noemden hur liefkoazend Hilde.

Fral bep holp Hilde op moeilike mominten met hur liefde en andacht.

Dos droogde bep faak de tranen an ’t skolk, want se wou hur aigen ferdriet niet sien late an ’t klainmaisy.

Pake had fisserman weest en nam hur faak met na see.

Hij fertelde hur over de beesten, die’t in ’t soute water leefden.

Kwâlen, krâben en seewier wiisde hij dan an.

’t Duurde niet lang of Hilde houde ok fan de see.

Maar pake leerde hur ok ’t gefaar fan ’t wegtrekkende water en de stromings.

Hij waarskoude foor de ferwoestende kracht fan storm.

D’r kwam ’n moment, dat Hilde alleen bij de floedlyn lâns mocht te bútsoeken.

Se had ‘t ryk alleen, as ‘n prinses in ‘t ryk fan de roezende golven en de blazende wyn.

Sij fon fan alles: skelpen, wier en sels ’n dooie brúnfis.

Op ’n dâg fon se ’n stikky koraal, soa road as bloed.

Pake saai: “Dou hest wat waardefols fonnen. ’t Is ’t bewiis fan de geskidenis fan de see. Dou motst ’t koestere as ’n talint.”

En Hilde bewaarde ’t stikky koraal in ’n mooi doasy.

Soa nou en dan sâg se d’r ’s na en most se an pake syn woorden dinke.

Se liet dan de son op ’t koraal skine en worde blij. Se daan d’r niks met. Ok niet met hur talinten.

Soa gongen de jaren foorbij.

Hilde groeide gesond op ant ’n jonge frou met ’n helder ferstând.

Se kreeg werk bij de bakker in ’t dorp en nam alle dagen fors bôlgoed met foor bep.

Pake gâf se prúmtebak foor deur de week en op sundeg kreeg hij ’n segaar fan hur.

Se hadden ’t gesellig en waren wiis metnander.

Op ’n winterse overdâg sturven pake en bep deur koaledamp in de huus.

Hilde ferkocht ’t hússy en gong na de stâd te weunen.

Se bewaarde ’t skolk fan bep en gâf pake syn skipperspet an de see.

De eerste jaren ferdiende se geld met ’n baantsy op kantoor. Dos had Hilde niet feul kontakt met de mînsen om hur hine.

De jonge frou had hur foornommen om niet weer fan ’n mîns te houwen, dan kon se die ok niet weer kwyt rake.

Hur hart waar koud, omdat se nergens meer bij hoorde.

Se docht faak an de see, maar ja, gyn tiid om d’r hine deur de dagelikse werksemheden.

Fergeten waar’t stikky koraal.

Doe trof Hilde ’n man, die’t met syn brúnne ogen hur in de siel sâg.

Hij noemde hur Hilly en gâf hur genog liefde om de pyn út ’t ferleden te fersachten.

Deur de liefde fan Hink durfde Hilly ’n gesaamlik leven an tegaan en doe nam hij hur met naar ’n ânder land.

Hink waar sjeffeur en nam al gau ’t transportbedriif fan syn hait over.

Op ’t foeteneand fan syn lând laai de see bij de horison.

Se koierden der hând in hând en de frou docht, ik hou fan Hink meer as fan de see.

En se docht weer an ’t stikky koraal. Derom liet se ’t an Hink sien.

“Dut is hest krekt soa mooi as ôns liefde. Motst ’t koestere, krekt as dyn talinten. Dou krijst fan mij alle frijhyd om ’t te ontwikkelen,” saai Hink.

Maar Hilly fon ’t niet soa belangryk.

Se daan ’t stikky koraal weer in ’t doasy.

En se docht niet meer an wat Hink said had.

Wilens leerde se fan him om fan syn lând te houwen en de befolking. Al gau praatte sij hur taal.

Hilly gâf Hink ’n poppy, maakt op ’t ritme fan de golven.

’t Haar had de kleur fan ’t rooie stikky koraal.

Klaine Sanne waar soa puur as de see, soa wêrm as ’t lând en soa fel as de noordwesterstorm.

Se waren wiis met nander en genoaten fan de spaarseme tiid, die’t se in ’t weekeand deurbrochten.

Doe’t Sanne ’n jaar as fier waar begon Hilly weer met de administrasy op ’t kantoor fan ’t transportbedriif.

’t Kynd had ’n prot kammeraatsys, maar wou dat hait faker thús waar.

Deur de week sâg Sanne him betiden niet, want Hink kwam te faak na kynderbedtyd thús.

Hilly prebeerde hait en mim foor Sanne te wezen.

Na skoaltyd nam de frou ’t jongetsy faak met na see.

Se leerde ’t kynd om fan de see te houwen.

Hilly fertelde over de soutwater-besys, die’t in de see leefden.

Maar Sanne fon faak dooie ainen en oaly.

’t Begroatte hur baidegaar soa, dat de mooie see en ’t leven d’r om hine soa bedraigd worde.

Sanne socht bij see naar ’n skat, die sou hij dan ferkope en met dat geld kon hij de netuur beskerme.

Thús liet Hilly ’t koraal, dat se sels fonnen had, an hur jongetsy sien.

Se fertelde him dat syn talinten krekt soa kostber waren as koraal.

Maar ’n week na deuze woorden rieken die de kracht kwyt.

Syn hait kreeg ’n slim ongemak op de sneldyk.

Hilly kon de tranen fan Sanne niet met ’t skolk droge, doe’t se bij de kist stonnen.

Opnij begroef Hilly hur ferdriet. Nou in ’t kantoorwerk. Hilly waar blind foor ’t ferdriet fan de jonge kynd.

Se fon dat se de jonge harde most foor de pyn fan ’t leven, dat him nag te wachten ston, ’t mot himsels rêde.

Se fiel avens met hur fermagerd liif doadmoe op de bank in de slaap.

De ândere offens sâg men ok an de kringen om hur ogen, dat se niet in ’n glassy wyn spoog.

Sanne kreeg syn natsy en droochy, maar an syn kleren waar te sien dat mim hur plichten niet goed nakwam.

De kammeraatsys skouderden him, omdat hij d’r onfersorgd útsâg.

At Hilly op kantoor sat, trok Sanne d’r in syn eensemens op út. Al gau ’t pâd na see fonnen.

Dos fertelde Sanne an syn mim over de ouwe man, die’t hij der bij ’t soute water faak trof.

Hilly lústerde met ’n half oor, want se had hur gedachten bij de administrasy.

Sanne liet mim sien, wat hij fonnen had: ‘Kyk mim, wat ik fonnen hew! Maar sij saai:’Jakky, gooi gau fort.’

Dat gong soa keer op keer.’t Kynd fertelde op ’t lêst niks meer an mim, ’t Had syn lessy leerd.

Hilly leefde as ‘n freemde met hur opgroeiende kind.

Se wist niks fan de ouwe man bij see, die’t soa’n groate infloed op ’t kynd had.

De ouwe man kwam na syn werksem leven bij de roezende golven tot rust.

Deur de beweging fan de fleugels fan de seefeugels fon hij rúmte foor syn geleerde gedachten.

Gerryt foelde ’t respekt foor de netuur en de onmacht om ’t te beskermen.

Maar hij foelde him der ok mîns in elke fezel fan syn lichem.

Dos waar syn siel koud, want hij kon niet kieze tussen lând en see.

Maar syn hart wermde him an de andacht fan de jonge.

Altyd sâg hij na him út.

Doe hij sâg dat de eenseme blik in de ogen fan ’t kynd starigan ferdween, fon hij ’t doel in ’t leste part fan syn leven.

Faak liepen jonge Sanne en ouwe Gerryt al pratend en soekend bij de floedlyn lâns. Met syn groate levenswiishyd fertelde de rustige man feul an ‘t nijskierige jongetsy over belangrike wereldse saken.

In syn hang naar andacht fertelde Sanne onskuldig over ’t ongeluk fan syn hait. Ok hoe’t ‘t waar met mim thús. Gerryt lústerde en begreep.

Sanne fertelde sels over mim hur kynderjaren en over ’t stikky koraal.

Sanne wore ’t lichtpuntsy in ’t leven fan de ouwe man, maar ânsom waar ’t ok soa.

Gerryt brocht de liefde foor de see, syn lând, taal en geskidenis over op Sanne.

Op ’n seker momint gong Sanne over ’t ankel, doe’t hij fan de dam in see ôfsprong en ongelukkig del kwam.

Gerryt waar niet meer soa sterk as froeger om him na huus te tillen. Hij maakte handig fan wrakhout op de floedmerk ’n soort slee en brocht Sanne thús.

Gerryt liep met in de huus. Hij sakte trillend fan emoasys del op de bank. Gyn-een die’t ‘t sâg.

Hilly skrok doe’t se hur jonge d’r soa bij lêgen sâg en belde gau om dokter. Doe kreeg se de man in de gaten. Gerryt stelde him foor en daan ’t ferhaal.

Hilly waar och soa blij dat Gerryt ’t kynd thús brocht had en gâf de man ’n glâs jenever.

Doe’t Sanne en Hilly met de sike-auto fort reden naar ’t sikehuus had dokter tiid om na Gerryt te sien. Doe’t bleek, dat de ouwe man gyn goed onderkommen had, skudde de húsarts ‘t hoofd.

Hij wachtte ant Hilly thus kwam en stelde dringend foor dat Gerryt ’n hutsy bij Hilly in huus bleef. Baide pertijen hadden der gyn sin an. Dan rieken se hur frijhyd kwyt. Maar dokter houde foet bij stik, Gerryt most fersorgd wore deur Hilly. En soa gebeurde ’t.

Hilly raisde fier dagen op en del na Sanne, die’t met ’n brokene foet in ’t sikehuus laai.

Tussen de bedriven deur fersorgde se Gerryt, die’t bij hur op ferhaal kwam. Hilly en Gerryt rieken an nander wonnen, maar waren blij dat Sanne weer thús op bêd lêge kon met syn gipsfoet.

Hilly hoorde die twee praten over de see en de gehaimen derfan.

Se worde jaloers en foelde dat se bútten ’t leven fan hur aigen kynd ston.

At se de blije ogen fan Sanne sâg wilens at hij lústerde na Gerryt gongen hur gedachten na froeger, na pake en bep, die’t hur soa liefdefol holpen hadden om ’t ferdriet fan hait en mim te ferwerken.

Hur maag keerde om doe’t se in de gaten kreeg, dat se ’t ferkeerd anpakt had met Sanne.

Niet ’t kynd waar hard worren, maar hur aigen hart waar fersteend.

Sij waar hur jonge tidens ’t leven al kwyt raakt.

’t Kostberste wat se had, leven út hur leven, had se niet súnnig met weest.

Se besefte dat se hur kynd niet koesterd had en ok hur talint niet.

Maar hur kynd waar kostberder as ’t stikky koraal.

’t Koraal, soa road as bloed, as ’t haar fan ’t kynd dat hur liefde te kort kommen waar.

Hilly liep na de sôlder en pakte ’t doasy, dat bewoeld waar in ’t skolk fan bep.

Se haalde ’t stikky rooie koraal met trillende hannen d’rút.

Tranen as diamanten fielen op ’t stikky tastbere herinnering an pake en hur man.

Se liep tun de achterdeur út op na see.

Gerryt sâg hur lopen en ’n sonnestraal fiel op ’t stikky koraal.

Hij wist wat ’t d’r in hur omgong, Fansels gúlde se. Se stoof bij de dúnnen del. Gerryt kon hur amper inhale. Met wapperende haren en natte wangen liep se ’n meter of twee meter foor him út. Hilly had him niet in de gaten. Krekt doe’t se ’t kostbere klainoad werom geve sou an de golven, pakte syn hând ’t koraal. ‘Wat sil dut? Motst efys nadinke,’ saai Gerryt met draigende stim.

Met ’n skok kwam Hilly weer bij hur súp en stút. Se keek ferwilderd om hur hine.

De ouwe man praatte met rustige stim op Hilly in, om ’t koraal werom in ’t doasy te doen.

Hur betraande ogen froegen him om hur te helpen om bestwil fan ’t kynd.

Hij knikte inkeld en tegaar liepen se werom na Sanne, die’t al ongerust waar.

’t Kynd sat te gúllen op bêd.

‘Ik waar bang. Werom gong mim soamaar weg? En Gerrit saai ok niks. Wat waar d’r dos?’

Hilly aaide ‘t kind over ‘t haar en knuffelde him lekker.

‘Mim waar niet lilk op dij. Se waar dom. En Gerrit haalde mim weer op. Nou is alles weer goed hoor, jonge.’

Syn ferlegen lachy nam de twifel bij de mim weg.

Hilly pakte ’t stikky koraal en gâf ’t an Gerryt. ‘Dut komt dij toe. Dou weetst ’t op waarde te skatten, Gerrit.’

En hij waar d’r wiis met, al had hij sels ’n skat fonnen.

‘Gerrit, wilst hier weunen blive. Krijst ‘n aigen kamertsy.’ De jonge frou kreeg ’n kleur fan bleuëns, doe’t se twee paar blije ogen sâg.

’n Late sonnestraal fiel op ’t stikky geskidenis fan de see.

De frou, ’t kynd en de ouwe man hadden elk hur aigen gedachte.

Mear fan Talea Jansma

0 results