image geertje kingma en sieger rodenhuis

Koart ferhaal

Geertje Kingma & Sieger Rodenhuis - Fers2 nû. 4.13, 9 septimber 2018

Deursneden lând

Ik sette myn fyts del en staand in de wide rúmte bij de see, in dut útgestrekte groene kwelderlând, keek ik om my hine. ’t Waar hoog-seumer, de distels lieten hurren paarse bloeisels sien en ik sâg de protte miggen boven de fan de wêrmte himende skapen dânsen. In dut stik onbeweunde en stille lând foelde ik my thús.

Starig liep ik de dyk del. De Frisse seewyn woei koel op myn gesicht. Fersichtig klom ik over de antaste stangen van ’n izeren hekken dat op ’n met pún fersterkte dam onderan de dyk ston. ’t Ouwe skelet fan wat ooit ’n útkyktoren weest had, ston as ’n fersloegen wachter bij ’t pad lans, dat na de see liep. An de ândere kant fan ’t diky waar ’n rechtgroevene slink, wêr ’t him in ’t midden fan de delgaande bollende bêding ’n kronkelend watertsy formd had, dat perioadyk fan stroomrichting ferânderde.

Naast ’t water fan de slink lopend kwam ik dicht bij ’n licht út ’t lândskap oprizende betonnene heuvel. ’t Waar de sluus fan de ouwe seumerdyk. Dêr bovenop laai ’n izeren stek dat as ôfskaiding foor ’t fee brúkt worde dat seumers op de kwelders liep. Deur de doasformige binnenrúmte fan de sluus stroomde ’n dun laachy water, soa at dat al sont jaren de algengroene booiem passeerde, sonder dêrbij rekening te houwen met de slytfâsthyd fan ’t wapend beton. Flakbij de sluus waren de wâlen fan de slink fortfreten deur de kolkende stroom fan ’n springfloed, dy’t kortleden ’t hele kweldergebied ônder water set had en werfan de sporen nag sichtber waren. De lêste floed had ’n dúdlik in ’t oog springend spoor achterlaten fan deur de see útstoaten ôffal, kleurige tekens út ’t industriële tydperk laaien tussen de ferganklike rotsooi: slierten seewier, grâspôltsys, touw en stikken deur ’t seewater anfreten hout.

In de lucht sweefden de seefeugels rustig deur de failige rúmten boven ’n hast onaindig gebied fan see en groene kwelders. Trokken se in de avend hoog en in ’n rechte lyn over de kustbeweuners achter de seedyk, dan konnen sij rekene op droge werme dagen. Maar at se dwarrelig overfliegen kwammen, keken de minsen met ’n bedinkelik gesicht na de fere grize lucht en wisten se dat d’r min weer ankomme sou. Feerderop, dêr’t kweldergrâs alleen nag in ferdwaalde pôlen út de brúnne, nag siltige slikgrônd oprees, laaien de Waddenfeugels in ’t foorjaar hur aaien in deur stroatsys en grâs omgeven kúltsys. In ontelbere hoefeulheden laaien se d’r dan foor ’t oppakken, folmaakt kleurend bij de korrelige, opdroogde seebooiem.

Niet anroerd deur de útsinnige dadendrang fan minslike wezens waar ’t lând hier nag woest en leeg. Alleen ’n takkedam, nag út de tiid fan de werkferskaffing, liep recht de see in. Tussen ’n dubbele rij palen laaien der takkebossen dy ’t deur algengroei moeilijk begaanber waren. Met moeite om ’t evenwicht te bewaren liep ik de lange dam del. De groene strook lând achter my worde hyltyd platter en om my hine wist ik ’t dieper worrende water fan starig-an opkommend seewater. An ’t eand fan de dam kon ik deur ’t water hine de sândbooiem sien en antrokken deur syn helderhyd daan ik de kleren út en liet mij d’r in fâle. Maar starig-an begon ’t water op te kommen en ’t eand fan de dam ferdween onder de hest rimpel­loaze waterspiegel. Nou waar ’t saak om ’n failig hinekommen te soeken. Gau pakte ik myn kleren en liep over de lange takkedam werom, wylst naast en foor mij ’t seewater ’t sliklandskap begon te overspoelen.

Inenen besefte ik, dat ik ’t over ’n paar weken weer sonder dut stik inspirerende netuur stelle motte sou. Dan sou ik weer feerder gaan met stikkys teken- en skilderwerk en kramp in de fingers krije fan onwillig houtskoal. Op de Academy, feer fan dut mooie plak der’t ik soa fan hou, waar ik foor ’t eerst in anraking kommen met de wat smirge en ferminkte gipsmodellen, opsette ainen en bloate frôly. By myn eerste konfrontasys met de modellen dy’t soa nou en dan fan de kouwe húwwerden, ferkrampten myn hânnen. Maar at myn ogen alnageraden de rôndings beter kinnen leerden worden myn sketsen minder houterig. Ik tekende de meest lêgende modellen met ’n ernst, krekt as of al ’t leed fan de wereld met myn potload­streken ferândere kon. ’n Soort leed dat ik op de gesichten lâs fan de frôly dy’t in de drekte omgeving fan de skoal lêgend de kost ferdienden. Met tryste gesichten staarden se dan deur de rútten na de straat, even wezenloas as de roomkleurige goadinnen, werfan ik soa goed mooglik de griiswaarden op ’t witte pepier perbeerde over te bringen. In ’n frij uurtsy liep ik as ’n bútten­staander doelloas deur de straten fan de stâd, dromend over groene flakten en de rook fan de see…

Even skoof d’r ’n wolky foor de son. Ik deed de kleren weer an, liep over ’t kwelderlând werom naar de dyk en liet mij an de ândere kant in ’t grâs fâlle. Soa had ik ’n mooi gesicht op de felden met hier en der ’n boereplaats met bomen d’r omhine. Fanôf de dyk leken de Bildtse landerijen op ’n bonte lappedeken met de groene kleur fan biten, ’t geel fan ’t graan en ’t blaike ôfsturven irpellôf. An de kleur fan de felden konnen je altyd sien hokker part fan ’t jaar at ’t waar. ’t Worde tiid om fort te gaan. Nag een keer sâg ik om na de fage forms fan de Amelander dúnnen dy’t sweefden in ’t licht boven de horison. De road-witte strepen fan de fuurtoren waren nou dúdlik te sien. ’t Waar in tiden niet soa helder boven de Waddensee weest. Ik liep werom na myn fyts en reed op myn dooie gemak deur dut skitterende landskap. Over de raidplúmmen hine keek ik naar de mesines dy’t her en der drok doende waren. Fersichtig fytste ik over oneffene stikken fan ’n rul pâdsy en met de wyn in ’e rûg reed ik met ’n gefoel fan mankelikens weer werom naar de beweunde wereld…

Mear fan Geertje Kingma

In ferklikker sliept nea Fannemiddei bin ik yn Harns fan de boat helle. Ik sil mei freonen werom nei it plak dêr’t myn pake en beppe wenne hawwe