It Russyske Haadstik: Ferfryskingen
Tristia
fan Osip Mandelstam
In master bin ik yn de grutte keunst fan ’t ôfskied,
’t weirinnen foar de klachten yn ’e nacht,
as de oksen tiid as tarring kôgje yn it strie,
de lêste oere foar de stedswacht slacht.
Ik ha bûgd foar ’t iere kraaien fan ’e hoanne
oer in rêchsek fol mei spyt, doe’t eagen bang
en read fan ’t gûlen stoarren nei de moanne;
fertriet fan froulju mong mei Muze’ sang.
Wa seit, dy’t heart dat paden skiede,
wat lot sok ienlik fierder gean betsjutte mei,
of is it út meneuvels fan de hoannen te rieden,
sa’t it kearsefjoer op ’e Akropolis seit?
Wêrom’t, as in oare takomst ús besibbet,
mar oksen kôgje ûnfersteurber yn ’e stâl,
dy hoanne, de heraut fan ’t nije libben,
opspat út syn wjokken op ’e stedswâl?
En ik rin heech mei ’t lûd fan ’t weeftou.
De spoel dy’t snoarret, de núnder fan de klos.
Sjoch hoe’t Delia, bleatfoets geande frou,
smyt har hier sa sêft as dûns fan swannen los.
O, op skriele boaiem reitsje wy yn slom
en earm yndie oan wurden foar ferrukking.
Alles hat al west, en alles komt werom;
swiet is inkeld mar it fielen fan werkenning.
Sa sil ’t wêze: ’n tinne, waaksen foarm,
in iikhoarnfacht allyk, leit útspraat op in skaal
foar in faam dy’t, eangjend foar in stoarm,
bûcht en freget nei de ein fan it ferhaal.
Mar de Erebus te tantsjen, ús sil ’t neat jaan.
Froulju hawwe waaks, manlju bline hate.
Kriich sil grif oer ús syn tekens dwaan;
sy mei’ stjerre wylst se mei de goaden prate.
Suze nane fan Cape Cod
fan Joseph Brodsky
I
De eastlike punt fan it Ryk dûkt yn ’e nacht;
sikaden falle boppe in leech gersfjild stil;
op klassike frontons hâlde ferskiere ynskripsjes de wacht,
wylst it tsjuster it sicht op in lêste krúsbyld benimt
en op de hast lege flesse op tafel.
Ut de lege strjitte syn plysje-auto in refrein
fan Ray Charles’ keyboard tinkelet derhinne as rein.
Krûpend nei in frij strân út it fiere wiet wei
fan ’e oseaan, dolt in krab yn sân en sierskom
en sliept. In ûnbidige klok oan in stiennen toer
rattelet syn skjirre. It gesicht swit sines mei.
De strjitlampen komme fan benaudens om;
regelmjittich ljochtspul,
wite boesgroenknoopkes, iepene oant de mul.
’t Is ferstikkend. It each heint de blink fan in stopljocht
op syn gong de keamer troch nei de drank
yn de nachtkast. Tel falt it hert fuort, mar de doffe bonk
begjint wer, en it bloed, pylgerjend nei fiere oarden,
komt wer op in krusing. It liif, in rjocht
oprôle rûtekaart, lûkt mei in wynbrau nei it Noarden.
Nuver – mar sa is ’t gien - om te tinken oan oerlibjen.
Stof slacht del op meubels, en lingte bûcht in auto
de hoeke om, Euklides of net. En it ferdjippe
tjuster makket goed it missen fan minsken, stimmen
en sa mear, feroaret se troch tûke krêft, ik leau
yn deserteurs net, dy’t oeral foar weirinne,
mar wol yn guon, dy’t no út sicht rekke binne.
’t Is ferstikkend. En fan tsjûke blêden it raspjend lûd
is op himsels al genôch en set dy yn ’t swit.
Wat yn ’t tsjuster in lytse stip liket dêr
kin mar ien ding wêze – in stjer. Boppe it ûnkrûd
op it ferlitten basketballfjild hat in trekfûgel krekt
syn fragile aai lein, yn fan ’e stielene hoep it oplape net.
Der is in rook fan mint no, en fan mignonette.
Suze nane fan Cape Cod
fan Joseph Brodsky
II
As in despoatyske Sjeik, dy’t faaks inkeld ûntrou
oan syn seraglio en al syn lusten allyk
wêze kin as er himsels in nije harem jout,
mei ferskaat, en sûnder tal, bin ik wiksele fan Ryk.
In stap diktearre troch it ûngeriif
fan skerpe brânlucht, droegen op winen
út alle fjouwer hoeken (bid stil as bedoeïnen!)
en, út de kraai syn foardielich stânpunt wei, út fiif.
As in slangebeswarder, as de rottefanger besteld,
ûntkaam ik fluitspyljend oan de griene jannisaren,
fielden myn kloaten fan har twasidige bile de kjeld,
itselde ast wetter ynrinst. En doe, mei de pine
fan it sâlte seewiet as oerfloed yn ’e mûle,
reizge ik oer de line
en sylde skieppewolken yn. Under my bochten
serpentinerivieren, stofdiken, gielestientsjestrjitten,
en oeral yn dy lyts lykjende krochten,
foarinoar oer, mei macht en misbaar,
optúchd foar in plaat yn in boek dat hast út is,
oefenen legers op har eigendunk en hybris,
en alle stêden waarden swart as kaviaar.
En doe woeks it tsjuster tsjûker. Elk ljocht út,
in turbine droane, in kop die ritmysk sear,
as in krab luts romte him werom, tiid syn snút
naam it foaroanplak, en, in westlike stream,
like nei hûs te gean, ferlitten fan alle ljocht,
oanklaaid mei de tarre dêr’t de nacht om sjocht.
Ik foel yn sliep. Doe’t ik wekker waard foar de dei,
wie fêster it magnetysk noarden syn deadlike grip.
Ik oanskôge nije himels, ik seach in nije ierde.
Dy’t tebrutsen wie, net ûngewoan foar platte dingen.
Mear fan Abe de Vries
Gedichten om mar better dalik te lêzen Miskien wiene wy der beide, Jennifer, mei de holle / net by, miskien wie ik by Simen Styl |
De frijmitseler fan Camstrabuorren Libben en wurk fan Dirk Bouma Nieuwenhuis (1814-1873) |
De betsjoende boeredochter Skriuwer en mienskip yn it Spannum fan Waling Dykstra |
It plagiaat fan Verwijs Fryske literatuer yn Platdúts en Hollânsk perspektyf |
It folk, skjin as wetter Konstruksje fan kritysk Frysk folkseigen by Waling Dykstra |
De histoarje fan de duvel en Watse Klop Waling Dykstra, in folksferhaal en de skoalstriid yn Noard-Fryslân |
‘Jimmer moat ik smeulend hearre’ De leste minstreel fan Walter Scott en it liet fan Waling Dykstra |
Scientias Miskien ha de aliens gjin/ fêste grûn ûnder de fuotten. |
Op Ropsyl Der is in flakte, neffens stedske mjitting leechte,/ fol kleur en rigen biten om tsjin stoarm te rinnen |