Fryske Akademy

Oer taak en mooglikheden fan de Fryske Akademy yn it undersyk fan de Fryske literatuer

Philippus Breuker - Fers2 nû. 2.12, 12 juny 2016

Lesten waard my troch Eric Hoekstra en Reinier Salverda fan de Fryske Akademy frege nei myn ideeën ‘as it derom giet om de letterkunde oan te fiterjen, benammen om de Fryske letterkunde yn de kontekst fan de (ynter)nasjonale letterkunde te lûken’. Der waarden mear lju frege, wa waard der net by sein. It wie in pryslik initiatyf nei al dy jierren dat der amper mear wat oan letterkunde op de Akademy dien is. Wy hienen in ôfspraak om te praten op de dei dat it sa izele, dat ik ha myn ideeën op papier set en opstjoerd.

Grif sil op de Letterkundedei yn oktober wol ferslach dien wurde, mar ik jou hjir dochs wat ik sa likernôch skreaun ha. It kin no of letter oanlieding jaan ta in diskusje oer de taken en de mooglikheden fan de FA op dit gebiet. Behalve gebrek oan jild, dat oant no ta fan Akademywege altyd as argumint neamd is as ferlklearre wurdt wêrom’t der nei it fertrek fan Goffe Jensma net mear ien foar letterkundich ûndersyk oansteld is, spylje der grif ek oare dingen. Dat is bygelyks de ynterne prioritearring fan it hiele ûndersyk dat de FA docht. Blykber hat de Fryske literatuer net in hege prioriteit. Miskyn spilet ek wol de swierrichheid om mei in besetting fan mar ien fte der wat sinfols fan te meitsjen.

Doe’t ik nochris neitocht oer wat ik skreaun hie, foel my op dat it wol in soad like op wat ik sels oan letterkunde op de FA dien hie. Dat kaam del, net op it sels ûndersykjen, mar op it organisearjen fan it ûndersyk fan oaren, foaral ek yn de foarm fan publikaasjes. Der binne yn myn tiid tsientallen publikaasjes oer en fan Fryske literatuer yn ûnderskate rigen fan de FA útkommen en it literêrhistoarysk wurkferbân hie syn funksje yn it by elkoar bringen fan ûndersikers en de likegoed ûnmisbere leafhawwers. Dat lêste ûntlient de FA syn rjocht fan bestean ommers foar in belangryk part oan.

It like en liket my noch altyd in goeie saak foar in letterkundich ûndersiker oan de FA om soks as dit te dwaan, ek al betsjutte it dat ik de measte tiid besteld wie mei redaksjewurk en gearkomsten. Sels skriuwe die ik meast yn ’e wykeinen en de fakânsje. Dat wie fansels gjin ideale sitewaasje. Mar ik ha in moaie tiid hân.

  1. Utjeften meitsje, en dy sawol op papier as digitaal útjaan. Tema betinke, lju freegje.
  2. Digitaal ûndersyksapparaat opsette. Wumkes.nl útbouwe, of leaver: dy opgean litte yn in (ynter)nasjonale site, want Wumkes.nl fynt net in ûndersiker. Teksten derop sette en bibliografyen fan ûndersikers.
  3. Objekt fan ûndersyk: konsintrearje op Fryske literatuer sels sawol as yn it ramt fan meartalichheid, mar net op meartalichheid as sadanich. Wol fansels fernijende tema’s kieze. Needsaaklike deskundichheden foar ûndersyk Fryske letterkunde binne kennis fan
    • hiele literatuer yn Fryslân, ynklusyf Latynske en Nederlânske
    • histoaryske kontekst
    • kontekst moderne media
  4. Konsintrearje op ûndersyk. Tresoar en oare ynstellingen dogge oare dingen, lykas it ûntsluten fan primêre boarnen en bibliografyen fan skriuwers.
  5. Bining mei leafhawwers organisearje.

Mear fan Philippus Breuker

In busreis mei Trinus Ta de ûnferjitlike mominten út myn libben heart in petear mei de doe al ferneamde Trinus Riemersma
De Gouden Ieu: koarte bloei, lang ferfal Op mear as ien manier kin men sjen litte dat de Gouden Ieu mar koart duorre hat en folge is troch in djippe en lange depresje.
Sosjology fan in frysk doarp yn de Gouden Ieu Boazum wie yn de Gouden Ieu sosjaal in frij igale mienskip. Adel wenne der net mear.
Utrikking Gysbert Japicxpriis 2019 De Gouden Ieu hat mar koart duorre. Op de groei fan rykdom en wolfeart folge in djippe depressy.
De ungelikense fizy op de Fryske skiednis De skiedskriuwing oer Fryslân, dy’t yn de jierren nei 1560 op gong kommen wie, waard foltôge yn it wurk fan Winsemius en Schotanus
Obe Postma oer de jonge húshâlding fan syn âlden
Rougedichten yn de Gouden Ieu Ien dy’t gjin idee hat wat Fryslân yn de santjinde ieu foar in lân wie, sil miskyn tinke dat de taal dêr it Frysk wie. Mar sa wie it net.
Twivel heart derby By de boekoanbieding fan Dreaun fan ierde’ dream: Libben en wurk fan Obe Postma
Skoalmaster yn de Jordaan Yn 1982 belle my in frou út Monnickendam oer Inne de Jong. Sy hie yn 1958 by him yn Amsterdam yn ’e klasse sitten …
Wyldsjitters, fiskerlju en oare bewenners fan dykhuzen De dykbewenners meitsje fan Koarnwert wat oars as in gewoan boeredoarp. Men rûkt der de see. Se hawwe karakteristyk west foar Postma syn bertedoarp en binne it dêrmei ek wurden fan syn poëzy.
1 2